“Chúng ta không phải là động vật. Chúng ta là những con người, những nhân tố tự do đã cùng nhau thành lập một quốc gia được xây dựng dựa trên các nguyên tắc xuất sắc. Chúng ta sẽ phải quay lại vực dậy tinh thần dân tộc đó nếu chúng ta muốn có cơ hội truyền ngọn đuốc này cho thế hệ tiếp theo.
Vivek Ramaswamy
Con đường từ sự tự ti, mặc cảm xem mình là nạn nhân trở thành việc luôn xem mình là những người xuất sắc cần phải trải qua rất nhiều địa hình phức tạp, đi qua sự tha thứ nhưng cũng cần với đó là trách nhiệm giải trình.
Cần suy nghĩ lại hoàn toàn về thể chế này, từ chính phủ đến quân đội, đến nền kinh tế và văn hóa của chúng ta. Nếu chúng ta có thể hồi sinh con đường trở lại sự xuất sắc trong từng lĩnh vực đó, thì tôi cá rằng nước Mỹ vẫn đang dẫn đầu con đường đó, không chỉ cho thế hệ này, mà còn cho con cái chúng ta và cho cả thế giới tự do.
Đó là lý do tại sao trong tôi vẫn luôn canh cánh phải viết những cuốn sách này.”
Ông Vivek Ramaswamy, doanh nhân và là tác giả 2 cuốn sách: Woke, Inc.: Inside Corporate America’s Social Justice Scam (tạm dịch Giới doanh nghiệp trỗi dậy : Đằng sau sự lừa dối về công bằng xã hội của các Doanh nghiệp Hoa Kỳ) và Nation of Victims (tạm dịch Quốc gia của những nạn nhân) đã nêu bật thực trạng và đề xướng giải pháp như vậy cho tương lai Hoa Kỳ.
I. Kể từ cuộc khủng hoảng tài chính chính 2008, ở Mỹ đã hình thành các dòng chủ lưu như sau:
1. Về góc độ kinh tế:
- FED chủ trương giải cứu hệ thống tài chính, ngân hàng thông qua nới lỏng tiền tệ liên tục nhiều năm liền. Hậu quả dẫn đến nạn “Net Cultural – Văn hóa ròng” tạo ra cảm giác thoải mái, giả tạo, liều lĩnh khiến các lĩnh vực đầy rủi ro như công nghệ thông tin, công nghệ sinh học…bùng phát mạnh mẽ.
- Đến nỗi này nay, FED đang buộc phải tăng lãi suất để kiềm chế lạm phát. Nhưng chuỗi tăng lãi suất này khác với chính sách Reaganomics thời cựu Tổng thống Ronald Reagan (bốn điểm chính: Giảm mức thuế, giảm luật lệ, giảm chi tiêu ngân sách, và sử dụng chính sách tiền tệ để giảm lạm phát đang ở mức 19%) ở việc đợt tăng lãi suất lần này là nhằm khắc phục hậu quả về chính sách nới lỏng tiền tệ quá mức của các chính phủ do Đảng dân chủ cầm quyền và những sai lầm của chính phủ ông Biden về chính sách năng lượng.
2. Về góc độ chính trị:
- Giới tài phiệt ngân hàng tại Wall Street đã luôn là hình mẫu “anh hùng” cho một thế hệ trẻ Gen Y (hoặc Thế hệ Thiên niên kỷ – Millennials – thường sinh từ 1981-1996) để cuối cùng khi khủng hoảng 2008 nổ ra, những vị “anh hùng” trong giới ngân hàng một thời thao túng thị trường tài chính thế giới đã sụp đổ, thế hệ Millennials thất vọng dấy lên Phong trào Occupy Wall Street (tạm dịch Chiếm lấy Wall Street) nhằm đòi “lấy của người giàu chia cho người nghèo”.
- Song song với đó, phe dân chủ cánh Tả và các Big Techs (hãng công nghệ lớn) tại thung lũng Silicon đã “giao hợp” cùng nhau và tạo ra “đứa con ngoài giá thú” là phái Thiên tả mới, họ tập trung vào các vấn đề như: Phân biệt chủng tộc, bình đẳng giới, biến đổi khí hậu…
Chính hai nhóm phong trào trên khi kết hợp với nhau, được cộng hưởng thêm bởi sức mạnh của đồng Dollar xanh mà giới ngân hàng và big techs thao túng, đã tăng thêm sức mạnh lấn át đi quyền lực của các lá phiếu bầu của người dân Mỹ cho mọi vấn đề và nó tạo thành cái gọi là Chủ nghĩa tư bản thức tỉnh (hay Chủ nghĩa Tư bản Trỗi dậy – Woke Capitalism) hay Phức hợp Công nghiệp Thức tỉnh (Woke Industrial Complex).
3. Về góc độ tư tưởng, văn hóa và tâm lý người Mỹ:
- Trước đây, người Mỹ luôn tự hào mình là cá nhân/quốc gia: sống có lý tưởng, có lẽ sống chân chính, có bản sắc dân tộc, hướng đến sự xuất sắc, chăm chỉ, yêu nước, gắn kết gia đình và có đức tin mãnh liệt vào Thiên Chúa… nhưng Chủ nghĩa Thức tỉnh (hay Chủ nghĩa Trỗi dậy – Wokeism) đã trỗi dậy, xâm lấn và tạo ra hố sâu hun hút ngăn cách thế hệ người Mỹ với chính bản sắc dân tộc của mình.
- Chủ nghĩa Thức tỉnh (hay Chủ nghĩa Trỗi dậy) thổi bùng lòng đố kỵ, tham lam, mặc cảm. Ai cũng xem mình đang là những nạn nhân của cái xã hội đầy rẫy những bất công, bất bình đẳng. Họ tìm cách đổ lỗi cho sự thất bại của mình lên nạn phân biệt chủng tộc, lên đầu những người có của cải tài sản, thậm chí lên cả những vấn đề trừu tượng và mơ hồ như môi trường, khí hậu…Quay ngược trở lại, khi những người da mầu, da đen đầy mặc cảm và tự ti lên án mọi chính sách là có yếu tố thiên vị người da trắng và đòi hỏi ít thiên vị hơn (Less white), thì những người da trắng lại cảm thấy mình đang bị o ép và dần phản kháng vì mình đã lại thành những nạn nhân. Chính vòng lặp này được gọi là Nạn phân biệt chủng tộc có hệ thống hay nạn phân biệt đối xử mang tính cực đoan hay Hành động khẳng định (Affirmative Actions).
II. Đứng trước thực tế đó, ông Vivek Ramaswamy đề xuất con đường giải thoát cho người dân và quốc gia Mỹ:
1. Cần phân biệt bất bình đẳng về cơ hội với bất bình đẳng về kết quả.
Trong một xã hội hướng tới sự xuất sắc, xã hội đó cần tạo ra cơ hội bình đẳng như nhau cho mọi người tiếp cận được mọi khả năng để phát triển. Nhưng vì sự khác biệt về năng lực, về thể chất, về tinh thần…mà không thể ai cũng đều đến cùng một vạch đích hoặc đến vạch đích cùng một thời gian như nhau được. Những người có năng lực, họ xứng đáng được ngồi ở vị trí cao, có được tài sản chân chính từ thành quả lao động của họ. Điều đó có nghĩa là không thể có bình đẳng về kết quả, bình đẳng về phân phối thu nhập, của cải được giống như trong các xã hội lý thuyết ảo tưởng được. Đây là câu chuyện về bất bình đẳng mà xã hội Mỹ vẫn tranh cãi dai dẳng suốt hơn 100 năm qua và cần phải kết thúc nó.
2. Cả Cánh Tả lẫn Cánh Hữu, mọi thành phần đều phải ngừng than vãn, tự xem mình là những nạn nhân đầy mặc cảm, hãy cùng nhau hạ vũ khí xuống để xây dựng lại nước Mỹ vĩ đại.
Không có một chính sách nào có thể hoàn hảo, chính sách nào cũng mang lại lợi ích cho nhóm người này, bất lợi cho nhóm người khác. Ví như: Chính sách đưa đồng Dollar Mỹ trở thành đồng tiền dự trữ của thế giới: những người được lợi là những nhà nhập khẩu, những người tiêu dùng trong khi những người gặp bất lợi là những nhà sản xuất, những nhà xuất khẩu. Hay như chính sách xóa nợ cho sinh viên: đây là chính sách chỉ mang lại lợi ích cho những sinh viên các trường Đại học vay nợ nhưng những người lái xe tải ở các vành đai công nghiệp rỉ sét (Rust Belt – ám chỉ các khu công nghiệp trở nên hoang tàn, rỉ sét vì giá tăng cao do đồng USD tăng giá bởi chính sách đồng Dollar dự trữ của thế giới, và thuế tăng cao để chính phủ tăng chi tiêu) vay nợ để mua xe tải thì ai hỗ trợ cho họ đây?
3. Ngừng đổ lỗi lẫn nhau
Những nạn nhân Cánh Hữu đổ lỗi cho sự thất bại của Đảng Cộng Hòa là do ông Trump ư? Con cháu của những di dân gốc Á tự xem mình là những nạn nhân ư, thế hệ của họ đâu có bị phân biệt như thế hệ bố mẹ trước đó của họ nữa đâu mà cảm thấy bất bình như vậy? Hậu quả là nước Mỹ đang trở thành người thua cuộc, còn Trung Quốc mới đang là người chiến thắng trong cuộc đua tranh của chính những người Mỹ với nhau. Người Mỹ cần dừng lại những tranh cãi và mặc cảm. Người Mỹ hãy tuyên bố mình là người theo đuổi sự xuất sắc.
4. Tha thứ phải đi đôi với trách nhiệm giải trình
Tha thứ cần phải đi đôi với trách nhiệm giải trình và phải đồng bộ với nhau, chỉ có như thế nước Mỹ với trở lại con đường trở nên xuất sắc.
Trung Cộng họ nắm rõ một số điểm yếu của nước Mỹ. Ông Vivek Ramaswamy đã nói rất nhiều về điều này trong cuốn sách Woke, Inc., nói về mối quan hệ giữa chủ nghĩa tư bản chỉ chạy theo phục vụ lợi ích cổ đông và chính sách Môi trường, Xã hội và Quản trị (ESG) vốn áp dụng các tiêu chuẩn bất đối xứng ở Tây phương, song lại không áp dụng ở Trung Quốc, những tiêu chuẩn này thực sự chỉ phục vụ cho chương trình nghị sự của Trung Quốc mà thôi.
Nội tại của Trung Cộng cũng có nhiều vấn đề. Miễn là người Mỹ giáo dục lại bản thân để nhận thức rõ hơn về nó, chỉ như thế người Mỹ mới có thể đạt được thành công trong việc này. Bởi vì lịch sử đã chỉ ra rằng chính cái tôi cá nhân, sự ngạo mạn của những kẻ độc tài và chuyên chế, cuối cùng đã chứng tỏ là gót chân Achilles của họ. Không có lý do gì để tin rằng điều đó sẽ không xảy ra với Tập Cận Bình, khi ông ấy vừa đoạt lấy nhiệm kỳ thứ ba vừa qua.
Vâng, nước Mỹ chỉ cần chuẩn bị cho bản thân mình trở nên xuất sắc nhất có thể là được rồi!
Tác giả: Trịnh Tiến Đạt
Lấy cảm hứng từ phóng sự của The Epoch Times Tiếng Việt có tựa đề Hình thức lớn nhất của nạn Phân biệt chủng tộc được thể chế hoá ở Hoa Kỳ- Học giả Vivek Ramaswamy
